የምግብ ይዘት

ተልባ ከፍተኛ የፋይበርነት ይዘት ያለዉና በጣም ጥሩ የሆነ የኦሜጋ 3 ፋቲአሲድ እንደዲሁም የፕሮቲን፣ የቫይታሚ፣ ካልሲየምና ማግንዚየም ምንጭ ነዉ፡፡

ጥቅሞች

• የኮሌስትሮል መጠንን መቀነስ
• ጤናማ የሆነ የምግብ መፈጨት እንዲኖር ማድረግ
• የቆዳና የፀጉር ጤንነት እንዲኖርዎ ማድረግ
• አንታይኦክሲዳንትና አንታይኢንፍላማቶሪ ባህሪይ የመደሳሰሉት ናቸዉ፡፡

ቴታነስ ከፍ ያለ የጤና ችግር ሊያመጣ የሚችል በባክቴሪያ ምክንያት የሚመጣ፣ በተለምዶ መንጋጋ ቆልፍ የሚባል የህመም አይነት ነዉ፡፡ ሕመሙ ሲከሰት በአዕምሮ ነርቮች ላይ፣ህመም ያለዉ የጡንቻ መኮማተር በተለይ በመንጋጋና በአንገት ጡንቻዎች ላይ እንዲከሰት ያደርጋል፡

 የህመሙ ምልክቶች፡-

 

የቴታነስ የህመም ምልክቶች የቴታነስ ባክቴሪያ ቁስል ላይ እንፌክሽን በተከሰተ ከጥቂት ቀናት አንስቶ በሳምንታት ዉስጥ ሊታይ ይችላል፡፡ የህመሙ ምልክቶች እንደ አመጣጡ ቅደም ተከተላቸዉ ሲታይ
• በመንጋጋ ጡንቻዎች ላይ የመኮማተርና የመድረቅ/የመቆለፍ ስሜት መከሰት
• የአንገት ጡንቻዎች መገተር
• የመዋጥ ችግር
• የሆድ ጡንቻዎች መጠንከር/መድረቅ
• ለብዙ ደቂቃዎች የሚቆይ ህመም ያለዉ የሰዉነት መኮማተር፤ ታማሚዉ ያለበት ክፍል ሆኖ ከፍ ባለ ድምጽ ማዉራት፣የታማሚዉ አካል በእጅ ሲነካ፣ ክፍሉ ብርሃን ሲሆን የመሳሰሉት የሰዉነት መኮማተርን ያባብሳሉ/እንዲከሰት ያደርጋሉ፡፡
ሌሎች የህመሙ ምልክቶች
• ትኩሳት
• ሰዉነትን ማላብ
• የደም ግፊት መጨመር
• የልብ ትርታ መጨመር

 

 

የህመሙ መንስኤ

የቴታነስ ህመም የሚመጣዉ ክሎስትሪዲየም ቴታኒ በሚባል ባክቴሪያ ሲሆን ባክቴሪያዉ በአፈር፣ በአቧራ/ቡናኝና የእንስሳት አይነምድር ዉስጥ ይገኛል፡፡ባክቴሪያዉ ቁስል ባለበት ቦታ በሚገባበት ወቅት እዚያ ቦታ በማደግና ቶክሲኖችን ወደ ነርቮች በመልቀቅ ነርቮችን ስራቸዉን በአግባቡ እንዳይሰሩ ያደርጋል፡፡

 

ተጋላጭነትን የሚጨምሩ ነገሮች

• ክትባት ጭራሹኑ ያልተከተቡ ወይም በበቂ መጠን ያልወሰዱ ከሆነ
• የሰዉነት አካል ላይ አደጋዎች መከሰት፣ ሚስማር የመሳሰሉት
• አደጋ በደረሰበት አካባበቢ እብጠት መከሰት

ሊደረጉ የሚችሉ ምርመራዎች
ቴታነስን የህክምና ባለሙያዎች በአካላዊ ምርመራ፣ የህክምናና የክትባ ታሪክን በመጠየቅ፣ የጡንቻ ላይ ህመምና መወጠር የህመም ምልክቶች መኖርን በማየት ሊለዩ ይችላሉ፡፡ የላብራቶሪ ምርመራዎች ብዙም ላያግዙ ይችላሉ፡፡

 

 

የህመሙ ህክምናዎች፡-

ህክምናዉ የሚያጠቃልላቸዉ ነገርች ቴታነስ አንታይ ቶክሶይድ፣ፀረ-ባክቴሪያዎች፣የጡንቻ መወጠርን የሚቀንሱ መድሃኒቶች፣ ፀጥ ያለና ብርሃን በብዛት የማይገባበት ጨለማ ክፍል ዉስጥ ማቆየት፣ቁስል ካለ ቦታዉን መንከባከብና የመሳሰሉት ናቸዉ፡

 

 

እንዴት ሊንከላከለዉ እንችላለን

በአጠቃላይ ሲታይ ሁሉም በሚቻል ደረጃ ቴታነስ የተያዙ ሰዎች ክትባት ያልተከተቡ ስለሆኑ ቴታነስን ለመከላከል ክትባት መዉሰድ ብቻ ከህመሙ እራስን መከላከል ይቻላል፡፡

Recent Posts

• የሳይነስ ህመም
• በእርግዝና ወቅት የሚደረጉ እንቅስቃሰዎች
• ዚካ ቫይረስ
• የእንፉሉዌንዛ ቫይረስን እንዴት መከላከል ይቻላል?
• ተልባ የምግብ ይዘትና ጥቅም

 

 

ሕፃናት በዚህ እድሜ ምን ነገሮችን ሊተገብሩ ይችላሉ?

ማህበራዊና ስሜታዊ ነገሮች / Social and Emotional

 

• ሌሎች/ ቤተሰቦቻዉ ወይም ታላላቅ ልጆች የሚሉትን ነገሮች መኮረጅ መቻል
• ከሌሎች ልጆች ጋር ሲሆኑ መደሰት መቻል
• እራሳቸዉን መቻል/ሌሎችን ያለመፈለግ
• ከሌሎች ልጆች ጋር መጫወት መቻል

 

ቋንቋ /መግባባት (Language/Communication)

 

• ነገሮች/እቃዎች ስማቸዉ ሲጠራ ማመልከት መቻል
• የሚያዉቁትን ሰዎች ስምና የተወሰኑ የሰዉነታቸዉን ክፍሎች ማወቅ መቻል
• ባለ ሁለት እስከ አራት ቃላትን በመጠቀም አረፍተነገር መናገር/መስራት
• ቀለል ያሉ ትእዛዛትን መከተል መቻል

 

አዕምሮያዊ/ Cognitive (የመማር፣ የማሰብና ችግርን መፍታት መቻል)

 

• መጫወቻ/ ሌላም ነገር ከሁለትና ከዚያ በላይ በሆነ ነገር ስር ቢደበቅም ከተደበቀበት ቦታ ፈልጎ ማዉጣት መቻል
• አራትና ከዚያን በላይ የሆነ ደረጃ ወደ ላይ መጫወቻዉን አንዱን ባንዱ ላይ መደርደር መቻል
• አንደኛዉን እጁን ከሌለኛዉ በላይ መጠቀም መቻል
• ባለሁለት ደረጃ ትዕዛዞችን ተቀብሎ መተግበር መቻል፤ ለምሳሌ ጫማህን አንሳዉና እዚህ /እዚያ ቦታ አስቀምጠዉ ሲባል ማድረግ መቻል
• በስዕል ላይ የሚያያቸዉን ነገሮች ስም መጥራት መቻል ( ድመት፣ዉሻ፣ ወፍ)

 

እንቅስቃሴ/ አካላዊ እድገት/ Movement/Physical Development

 

• ኳስ መምታት/መለጋት መቻል
• መሮጥ መቻል
• ያለእርዳታ እቃ ላይ መዉጣትና መዉረድ መቻል
• ተይዞ ወደ ደረጃ ዉጣትና መዉረድ መቻል
• ከጭንቅላቱ/ከራሱ በላይ ኳስን መወርወር መቻል
• ቀጥታ መስመርናና ክብን መሳል/ኮፒ ማድረግ መቻል ናቸዉ፡፡

Recent Posts

• የሳይነስ ህመም
• በእርግዝና ወቅት የሚደረጉ እንቅስቃሰዎች
• ዚካ ቫይረስ
• የእንፉሉዌንዛ ቫይረስን እንዴት መከላከል ይቻላል?
• ተልባ የምግብ ይዘትና ጥቅም

 

 

 

 

 

 

 

የቅድመ ወሊድ ክትትል

ማንኛዋም ነፍሰጡር እናት ነፍሰጡር መሆንዋን ካወቀችበት ጊዜ አንስቶ የቅድመ ወሊድ ህክምና ክትትል መጀመር አለባት/ይጠበቅባታል፡፡ የቅድመወሊድ ክትትል ለነፍሰጡር እናቶችና ቤተሰቦቻቸዉ ስለጤናማ እርግዝና፣ወሊድና የድህረወሊድ ክትትል በተለይ ስለጨቅላ ህፃን እንክብካቤ፣ ስለጡት ማጥባትና ስለወደፊቱ የእርግዝና ሁኔታ መረጃና ምክር ለመስጠት ይረዳል፡፡
የአለም ጤና ድርጅት እንዲሁም የኛ ሃገር የቅድመወሊድ መመሪያ እንድንከተል የሚያዘዉ አንዲት እናት ነፍሰጡር መሆንዋን ካወቀችበት ጊዜ አንስቶ እስክትወልድ ድረስ 4 ጊዜ የቅድመወከሊድ ክትትል ማድረግ ይገባታል፡፡ይህ ፎከስድ አንቲናታል ኬር ይባላል፡፡

 

የመጀመሪያዉ ክትትል (ከ8 እስከ 12 ሳምንታት ዉስጥ

 

• እርግዝናዉን ማረጋገጥና የሚወለድበትን ቀን መቀመር(EXPECTED DATE OF DELIVERY)
• የትኛዉ የእርግዝና ክትትል ዘዴ እንደሚያስፈልግዎ ማወቅ (መሰረታዊ ወይስ ልዩ ክትትል)
• የተለያዩ ምርመራዎች ማድረግ፣ ህክምና የሚያስፈልግዎ ከሆነ መዉሰድና የሚወሰዱ የቅድመመከላከል እርምጃዎች ካሉ ማከናወን
• አስፈላጊ ምክሮችንን ማግኘት

 

ሁለተኛዉ የክትትል ወቅት (ከ24 እስከ 26 ሳምንት ዉስጥ)

 

• የእናትና የፅንሱን የጤንነት ሁኔታ መመርመር
• ስለወሊድና ድንገተኛ ችግር ሲገጥምዎ ስለሚተገበረዉ እቅድ መነጋገር
• አስፈላጊ ምክሮችን ማግኘት

 

ሶስተኛዉ የክትትል ወቅት (32ኛዉ ሳምንት ላይ)

 

• የእናትና የፅንሱን የጤንነት ሁኔታ መመርመር
• የደም ማነስ ፣ በእርግዝና ወቅት የሚከሰት የደም ግፊት አለመኖሩን ማረጋገጥ
• ስለወሊድና ድንገተኛ ችግር ሲገጥምዎ ስለሚተገበረዉ እቅድ መነጋገር
• አስፈላጊ ምክሮችንን ማግኘት

 

አራተኛዉ የእርግዝና ክትትል ወቅት (36 ሳምንት)

 

• የእናትና የፅንሱን የጤንነት ሁኔታ መመርመር
• የደም ማነስ ፣ በእርግዝና ወቅት የሚከሰት የደም ግፊት አለመኖሩን ማረጋገጥ
• ስለወሊድና ድንገተኛ ችግር ሲገጥምዎ ስለሚተገበረዉ እቅድ መነጋገርና ለዉጥ ካስፈለገዉ ማድረግ
• አስፈላጊ ምክሮችን ማግኘት